Wat is een fibula?
"een fibula is een historisch gebruiks- en siervoorwerp, dat dienst deed als sluitspeld voor kledingstukken. Het voorwerp, meestal van metaal, bezit daartoe een tweedelig sluitmechanisme in de vorm van een pen en een gaatje of beugel. De fibula kan gezien worden als de voorloper van de knoop en de ritssluiting
De fibula was handig om mantels en andere kledingstukken (zoals de toga) op de schouder te bevestigen. romeinse vrouwen droegen een stola boven hun tunica. Deze stola werd vastgebonden met een fibula. Ook de Grieken gebruikten fibulae voor hun peplos
Het eenvoudigste kledingstuk was de rechte lap die om het middel werd gewikkeld. Later ging men een tweede lap om de schouders draperen. Zo ontstond de kleding van de Egyptenaren, Sumeriers Assyriërs, Grieken en Romeinen, waarbij de siergesp of fibula de lappen aan elkaar hield. Zij zagen gedrapeerde kleding als een kenmerk van beschaving.
In verschillende gebieden van Europa zijn fibulae gevonden; de oudste dateren uit 800 voor Christus. Deze fibulae hadden een strakke brochering achter of zijwaarts van het sieraad en aan de voorkant zilveren en gouden versieringen met o.a. koppen van dieren. Ook in het graf van sutton hoo is een fibula gevonden.
Deskundigen kunnen uit stijl- en vormkenmerken afleiden uit welke keizerperiode een Romeinse fibula afkomstig is. Ook in de vroegmiddeleeuwse tijd werden fibulae gebruikt. Veel fibulae zijn rijk versierd en gelden als museumstukken. " Bron: wikipedia
Je vind niet vaak een fibula in de noordelijke provincies van Nederland aangezien de Romeinen hier niet permanent zich vestigden maar andere volkeren zoals o.a de Angelsaksen die terpen bewoonden gebruikten ook fibula.
Op de bewuste dag dat ik deze fibula vond had ik verder nog niks bijzonders gevonden, op wat slecht leesbare duitjes en andere dingetjes na. Toen ik terug naar de fiets liep kreeg ik een duidelijke piep. Toen ik de schep in de grond zette rolde er gelijk een stukje metaal uit. Toen ik het bewuste deeltje zag wist ik meteen dat het om een fibula ging. Hij was echter afgebroken! haastig zocht ik het kuiltje af naar het andere deel van het kleinood. En vond deze inderdaad. Toen ik de twee deeltjes bij elkaar hield zag ik duidelijk dat de breuk vers was. De fibula was dus gebroken door de druk van het opgraven. Dit mocht de pret echter niet drukken en met de aderalinea in mijn lijf fietste ik weer naar huis
 |
| foto's van de fibula zoals ik hem gevonden heb. |
 |
Eenmaal thuisgekomen ben ik gelijk gaan kijken wat ik hier nu gevonden had. Na wat speurwerk bleek het te gaan om een Angelsaksische type fibula. Datering ongeveer 400/450 na christus.
Voor de oplettende kijker, deze fibula worden in het Engels ook wel "horse head fibula" genoemd omdat aan het uiteinde een zeer gestileerde paardenkop waar te nemen is. Enige fantasie is hier wel nodig.
Dit soort fibula waren gekoesterde bezitten en toonden vaak de status aan van de drager. Nou is deze van Brons maar er zijn ook voorbeelden van zeer rijk versierde gouden fibula. De meest bekende ook gevonden in Friesland is de koningsfibula van Wijnaldum. Van een iets latere datering dan mijn nederige vondst.
 |
| koningsfibula van Wijnaldum collectie: friesmuseum |
Fibula waren mode items en waren daarom onderhevig aan de wisselende mode van die tijd. Net als nu raken bepaalde zaken in de mode en verdwijnen ze ook weer. Er zijn veel voorbeelden bekend van dit soort fibula in Engeland de Angelsaksen waren namelijk een Germaans volk of een mix van volkeren die uiteindelijk het verenigd koninkrijk koloniseerden (wikipedia). Ze zijn er in veel verschillende maten en soorten. In de loop van de tijd werden ze bijvoorbeeld veel groter. mijn fibula is ongeveer negen centimeter maar er zijn ook types bekend die zo groot zijn als een handpalm.
 |
| verschillende types van de door mij gevonden fibula waarvan de middelste het meest overeenkomt |
Dit soort fibula werden door vrouwen gedragen en zij namen deze sieraden vaak mee in hun graf.
Er worden daarom bij archeologische opgravingen in Engeland regelmatig dit soort fibula in graven gevonden. Als je wat meer wilt weten over hoe deze sieraden gedragen werden en hoe ze gevonden worden in de archeologie. Dan raad ik je aan deze aflevering van time team ( Engels archeologie programma) te kijken waarin een Angelsaksisch grafveld word gevonden. Er word in deze aflevering zelfs speciaal aandacht besteed aan het soort fibula wat ik gevonden heb beginnende bij de 25e min.
 | |||
| voorbeeld van hoe de fibula gedragen werd door Angelsaksische vrouwen |
Aangezien mijn fibula er nogal beroerd aan toe was heb ik besloten hem professioneel te laten Reinigen en restaureren hij is nu weer aan elkaar gelijmd en mooi schoongemaakt. Binnenkort heb ik de foto's van de gerestaureerde versie. en misschien zelfs een 3d model. Tot de volgende keer en hopelijk volgende top vondst
Groeten Felix
